ایران جزو امن ترین کشورها برای مسافران است و فقط یک ادعای خالی نیست. تقریباً هر توریستی که به ایران سفر کند از تضاد موجود بین ایران واقعی و تصویر این کشور در رسانه های جمعی حیرت می کند. ایران یکی از امن ترین کشورها است
ایران از سیستم حمل و نقل نسبتاً خوبی برخوردار است و اگر قصد بازدید از چندین شهر در این کشور را دارید ، می توانید به راحتی این کار را انجام دهید. همچنین سیستم جاده آسفالته شده که بیشتر شهرهای ایران و همه شهرهای آن را پیوند می دهد ، می توانید با قطار یا هواپیما نیز سفر کنید. اتوبوس ها تمیز و جادار هستند اما اگر محدود به زمان باشید هواپیماها و قطارها در ایران گزینه های سریع و اقتصادی هستند. اگرچه کلاسهای مختلف با قیمت های مختلف وجود دارد ، حمل و نقل در ایران به طور کلی ارزان است و به شما امکان می دهد سفر خود را به راحتی و به طور موثر برنامه ریزی کنید.
اگر به فرهنگ علاقه دارید ، ایران بهشت شما خواهد بود. شما فرصتی خواهید داشت تا با چندین گروه قومی از کرد و آذری تا لر و بلوچ ملاقات کرده و در مورد آداب و رسوم معتبر آنها اطلاعات کسب کنید. اگر اهل هنر باشید ، معماری شگفت انگیز بناهای تاریخی ایران ، مجموعه های باورنکردنی از موزه های پایتخت آن و موسیقی و سینما شما را راضی خواهد کرد.
شیراز پایتخت استان فارس و گنجینه ای از فرهنگ فارسی است. با وجود وسعت آن ، جمعیتی حدود 1.5 میلیون نفر فضای آرامش یک شهر استانی را حفظ کرده است ، با دانشگاهی که هنوز شهرت خود را حفظ کرده است.
شهرکی از زمان هخامنشی ، از اوایل دوره اسلامی رونق گرفت و به سرعت در یک شهر دیواری در آمد. از اختلافات محلی میان جنگ سالاران ،حمله ارتش مغول ، سیل شدید و شیوع طاعون ،شورش افغانستان ، قتل عام مردم را در سال 1725 در امان نماند و با این حال ، تحت حاکمیت کریم خان زند و فرزندان او ، شیراز در حدود 20 سال در نیمه دوم قرن 18 ، رونق سابق خود را به عنوان پایتخت زند به دست آورد.
امروز محلی برای گلهای زیبای شیراز و خرید عطر و گلاب است. شیراز همچنین مکانی برای پیاده روی در باغها است ،
چه در آنجا و چه در حرم اصلی ، شاه چراغ ، ممکن است چهره های تیره تر زن و مرد از قبیله های مختلف قبیله ای مانند قشقایی ، قش کولی و خمسه را ببینید که از شهر بازدید می کنند. پیرمردها غالباً یک درپوش نمدی بژ و نیم کره ای با لبه بلند و باریک پوشیده می پوشند ، در حالی که زنان دامنهای بی نظیر و زبانه های لورکس درخشان خود را با مجلسی های سیاه پوشانده اند. تعدادی از این خانواده ها هنوز سبک زندگی مهاجرتی را حفظ می کنند و با بز و گوسفند از همدان به شیراز و جنوب در اواخر پاییز سفر می کنند و در بهار باز می گردند ،
شهر شعر و عطر بهارنارنج است. علاوه بر شهر باغ و ادب ایران، تخت جمشید بزرگترین و نامآورترین بنای تاریخی جهان نیز در نزدیکی این شهر قرار دارد. این شهر با تمام ویژگیهای شهری و تاریخیاش بهتنهایی میتواند یکی از ارزشمندترین مناطق گردشگری ایران محسوب شود. در اردیبهشت ماه این شهر با شکوفههای بهارنارنجش به بهشتی زمینی تبدیل میشود.
دروازه قرآن
نخستین بنای دیدنی با ورود به شیرازدروازه قرآن است که در قرن 10 در دیوارهای شهر ساخته شده است.
دروازه قرآن شیراز یکی دیگر از جاذبههای تاریخی این شهر است که در شمال شرقی شیراز و میان دو کوه چهل مقام و باباکوهی واقع شده است. این دروازه در واقع خروجی شیراز بسمت مرودشت محسوب میشود. در نزدیکی دروازه قرآن مقبره خواجوی کرمانی، باغ جهان نما و حافظیه قرار دارد. دروازه قرآن در دوران عضدالدوله دیلمی ساخته شد و قرآنی روی آن قرار دادند تا کسانی که از شهر خارج میشوند، از زیر قرآن عبور کنند. کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و 2 جلد قرآن بالای اتاقی که روی آن ساخته بود، قرار داد. این قرآنها به «قرآن هفده من» شهرت دارند و امروزه در موزهی پارس نگهداری میشوند. در دوران پهلوی اول، دروازه قدیمی قرآن به دستور رضا شاه تخریب شد و در سال 1328 دروازهای جدید با فاصله کمی از دروازهی قدیمی ساخته شد. دروازه جدید بزرگتر از دروازه قبلی است.
آرامگاه خواجوی کرمانی
شاعر پر آوازه قرن هفتم و هشتم هجری قمری در شیراز دفن شدهاند، خواجوی کرمانی را میتوان نام برد. آرامگاه وی در شمال شهر شیراز، ابتدای جاده شیراز - اصفهان، تنگ الله اکبر و در دامنه کوه صبوی قرار گرفته است. این آرامگاه چشمانداز زیبایی بر دروازه قرآن دارد و آب چشمهی رکناباد از کنار مقبره عبور میکند که جلوهای بسیار زیبا به آن بخشیده است. در سال 1315آرامگاه خواجوی کرمانی با همت و اعتبارات ادارهی فرهنگ استان فارس ساخته شد. روی مقبره سقفی ساخته نشده است و سنگ قبر حالت برآمده دارد. در سال 1337یک اتاق در قسمت شمالی مقبره ساخته شد که امروزه تبدیل به فرهنگسرای خواجوی کرمانی شده است.
بسیاری از افراد به خاطر نام این شاعر گرانقدر، تصور میکنند که آرامگاه او نیز در کرمان قرار دارد.او در کرمان متولد شد و بسیاری از عمر خود را در سفر بود و نهایتا در شیراز در گذشت. به همین دلیل آرامگاه او در شیراز و در ابتدای جاده شیراز به اصفهان قرار دارد. یکی از جاهای دیدنی شیراز محسوب میشود که حالت روحانی خاصی دارد. سه غار بالاتر از آرامگاه است که محل عبادت دراویش بوده. خواجوی کرمانی نیز در این غارها به عبادت و ریاضت میپرداخته است.
آرامگاه محمد ابن خفیف شیرازی
محل دفن عارف قرن سوم و چهارم هجری و پشت بازار وکیل شیراز قرار دارد. امروزه کتابخانهای عمومی با نام کتابخانه عمومی عبدالله خفیف کنار آرامگاه او بنا شده است. وی که از عارفان و مشایخ بزرگ صوفیه و موسس سلسله خفیفیه بود، پیوسته به ریاضتهای سخت، طاعات و عبادات میپرداخت. عرفان او از نظر عملی با زهد و ریاضت و در عین حالبه احکام و فرایض دینی همراه و از لحاظ نظری و فکری اساس بر تطبیق طریقت با شریعت بود.محمد ابن خفیف شیرازی در سال 371 درگذشت و جسدش درمیان خانقاه خود او به خاک سپرده شد.
آرامگاه شاه چراغ
در مرکز شهر شیراز قرار دارد و مدفن حضرت سید احمد، برادر امام رضا (ع) و فرزند امام هفتم (ع) شیعیان است. این بنا در دوره اتابکان فارس، در سده ششم هجری قمری ساخته شد .گنبد و بارگاه حرم را با کاشیکاریهای زیبایی مزین کردهاند. در سالهای 1339و 1340خورشیدی و در پی مرمت و نوسازی ساختمان گنبد، طراحی کاشیکاری آن توسط استادعیسی بهادری صورت گرفت و به اجرا درآمد. ضریح مطهر تماما از نقره ساخته شده است و بالای آن را با برگهای طلایی تزیین کردهاند. در داخل ضریح و روی مرقد نیز مطهر صندوقی دیدنی از خاتم قرار دارد. معماری شاه چراغ مربوط به دوران قاجاریه میشود. در معماری مسجد شاه چراغ بیش از هر چیز دیگری ، کاشیکاری و آینهکاریهای نفیس دستساز خودنمایی میکنند.موزه شاهچراغ شامل بیش از هشت هزار شی باارزش و قدیمی است که در آرامگاه شاهچراغ شیراز قرار دارد. این موزه متعلق به آستان مقدس شاهچراغ است. فضای اصلی موزه را یک سالن بزرگ تشکیل میدهد که در آن اشیای تاریخی، وقفی، کتابها، قرآنها، نسخ خطی، اسناد قدیمی و همچنین سکه، مهرههای فلزی و ظروف به نمایش درآمدهاند.
آرامگاه سعدی
یکی از مهمترین دیدنیهای شیراز است. سعدیه در ابتدا خانقاه سعدی بود و او اواخر عمرش را در آنجا میگذراند. اولین بار در قرن هفتم، شمسالدین محمد صاحبدیوانی، وزیر معروف اباقاخان مقبرهای بر فراز قبر سعدساخت. در سال 998 به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ را تخریب کردند و اثری از آن باقی نماند. در سال 1187هجری قمری به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر با دو طبقه بر فراز مزار شیخ بنا شد. در یکی از اتاقهای کرسیدار طبقه پایین و در سمت شرق راهرویی که به پلکان طبقه دوم ختم میشد، قبر سعدی قرار داشت و معجری چوبی آن را احاطه کرده بود. بعدها شوریده شیرازی (فصیح الملک)، شاعر نابینای شیرازی در اتاقی دیگر در سمت غرب راهرو به خاک سپرده شد.
آرامگاه خواجه شمسالدین محمد بن بهاءالدّین حافظ شیرازی
خواجه شمس ملقب به خواجه حافظ شیرازی و مشهور به لسان الغیب از مشهورترین شعرای تاریخ ایران زمین است که تا نام ایران زنده و پا برجاست نام وی نیز جاودان خواهد بود. وی در سال 727 هجری قمری چشم به جهان گشود و در سال 792 هجری قمری از دنیا رفت. در میان بناهای رنگارنگ شیراز، حافظیه یا آرامگاه حافظ مجموعه آرامگاهی در شمال شیراز است که لسانالغیب، حافظ شیرازی در آن مدفون است.
القاب دیگری همچون لسان الغیب، ترجمان الاسرار، لسانالعرفا و ناظمالاولیا نیز دارد و به دلیل اشعار عرفانیاش نزد ما ایرانیها جایگاه خاصی دارد.طراح حافظیه، معمار فرانسوی به نام آندره گدار است، گدار از شرقشناسان بزرگ است که علاقه خاصی به فرهنگ و هنر ایران دارد. گدار 32 سال در ایران اقامت داشت و خدمت زیادی به فرهنگ و هنر این مملکت کرد.
مجموعه حافظیه حدود 2هکتار وسعت دارد و به طور کلی از دو قسمت شمالی و جنوبی تشکیل شده که توسط یک تالار با عنوان تالار میانی یا ایوان با دو ردیف پلکان سنگی از یکدیگر جدا می شوند. 4 در، امکان ورود به مجموعه و خروج از آن را فراهم می کنند که در اصلی در سمت جنوبی بنا و دو در بزرگ و کوچک در سمت غرب قرار دارند و یک در، در سمت شمال شرق به گلخانه باز می شود. حافظیه به گونه ای ساخته شده که هر گوشه اش حرفی برای گفتن داشته باشد و دنیایی از نشانه ها را در خود جای دهد.از بندهای نفسانی و هوا و هوس آزاد میشویم و با بالا رفتن از ایوان به معراج الهی میرسیم. بخش شمالی آرامگاه نماد ملکوت است. این بخش 8 درب ورودی و خروجی دارد و آرامگاه هم ۸ ستون سنگی دارد که از دوره مظفریان تا امروز دستنخورده باقیمانده است. عدد 8 درواقع نماد قرن هشتم است که حافظ در آن قرن زندگی میکرده است، و میتوان این 8 را نمادی از 8 درب بهشت هم دانست.نمای بیرونی گنبد نمادی است از آسمان، این نما شبیه به کلاه درویشان، ترک است. رنگهای استفادهشده در داخل گنبد عبارت است از آبی فیروزهای، سرخ ارغوانی، سیاهوسفید و قهوهای سوخته. آرامگاه، به طور کلی نماد خورشید است؛ اما درون آن نمادهای دیگری نیز وجود دارند. نمای بیرونی گنبد آرامگاه، به شکل کلاه درویشان تُرک است و از آن با عنوان نماد آسمان یاد می شود.
آرامگاه کوروش کبیر
کوروش، بزرگ مرد تاریخ، از محبوبترین و شهیرترین نامداران ایرانی است که طی دوران های مختلف از او به بزرگی و احترام بسیار یاد شده و در میان تمام ملت ها و ادیان جایگاه ویژه ای دارد.
آرامگاه این پادشاه کبیر در زمره پرطرفدارترین جاذبه های ایرانی قرار گرفته است و هر ساله تعداد زیادی از مردم برای بازدید از این مکان تاریخی بار سفر می بندند. آرامگاه کوروش در گذشته میان باغ های سلطنتی قرار داشت و از هر سوی دشت نمایان بود؛ بنایی ساده اما بسیار زیبا و چشم گیر که با 156متر مربع مساحت و 11متر ارتفاع، پس از گذشت 25 قرن هنوز استوار و پابرجا مانده است.
آرامگاه شاه شجاع
یکی از ممدوحان حافظ شیرازی، معروف به شاه شجاع یکی از پادشاهان آل مظفر که 33 سال حاکم فارس بود و در سال 786هجری براثر بیماری درگذشت و چون وصیت کرده در زمین های مصلی و در جوار قبر شیخ محمود قطبالدین به خاک سپرده شد.یکی از نوادگان وی در زمان کریم خان زند، سنگ قبری را بر روی قبر شاه نصب کرد. بنای امروزی مقبره شاه شجاع حاصل تلاش انجمن آثار ملی است.درون آرامگاه مزین به کاشی و معرق کاری و چهارکتیبه از اشعار شاه شجاع و حافظ درون گنبد و چهار کتیبه از اشعار حافظ در ستایش شاه شجاج در قسمت بیرونی گنبد به خط نستعلیق می باشد. این بنا در سال 1354در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
آرامگاه مطهر سید میر محمد (ع)
حضرت سید امیر محمدبن موسی معروف به "سید میر محمد عابد" از فرزندان حضرت امام موسی کاظم میباشد که در جوار حرم مطهر احمدبن موسی مدفون است. طبق منابع تاریخی و کتابهای انساب و رجال، سید میرمحمد بن موسی ، احمدبن موسی و حمزه از یک مادر هستند و مادر گرامی آنها " امّ احمد" است. ابونصر بخاری در سرّالسلسله العلویه و ابن عنبه در عمده الطالب فی انسال آل ابی طالب، مینویسند در نَسَب و اعقاب محمدبن موسی هیچ اختلافی نزد علمای انساب و مورخان وجود ندارد.
آرامگاه سید علاء الدین حسین (ع)
حسین بن موسی ملقب به سید علاء الدین حسین و معروف به حسین کوچک فرزند موسی کاظم برادر علی بن موسی الرضا میباشد او در سال 202 قمری اواخر قرن دوم هجری از مدینه راهی توس بود که در شیراز به قتل رسید.
بازار وکیل
شیراز که در قسمت مرکزی شهر شیراز و در ضلع شرقی میدان شهرداری قرار دارد یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران و یادگار زیبا از کریم خان زند است که شروع ساخت آن حدودا از سال 1137 خورشیدی آغاز شد و تا سال 1156 توسعه و تکمیل آن به طول انجامید. بازار وکیل با گذشت سال ها از تاسیسش همچنان کارایی اقتصادی خود را حفظ کرده و هنوز مورد بهره برداری قرار می گیرد. معماری این بنا بر گرفته از بازار قیصریه لار و همچون بازارچه بلند اصفهان ساخته شاه عباس کبیر است اما پهنای بازار وکیل بیش از سایر بازارهاست.
سرای مشیر شیراز
یکی از جاذبههای خوب شیراز به شمار میرود در جنوب شرقی بازار وکیل جنوبی واقع شده است و معماری جالب توجهی دارد.
مسجد وکیل
مسجد وکیل یکی از قدیمیترین مساجد شیراز است که در دورهی کریم خان زند، با استفاده از بهترین مصالحی که در آن زمان در دسترس بوده ساخته شده است.
حمام وکیل
حمام وکیل یکی از جاذبه های گردشگری شیراز است که در کنار مسجد و بازار وکیل که دو آثار برجستهی دیگر از دوران زندیه هستند قرار دارد. حمام وکیل یکی از بزرگترین حمامهای ساخته شده در زمان خود بود و با رعایت پیشرفتهترین اصول معماری زمان خود طراحی و ساخته شده است.
مسجد عتیق شیراز
از دیگر مکانهای دیدنی و قدیمیترین مسجد در شیراز است که هفت درب دارد و افسانههای زیادی در خصوص آنها وجود دارد. این مکان پررمزوراز در بخش شرقی شاهچراغ قرار دارد.بنای اولیه این مسجد در سال 281 هجری قمری در زمان عمرو لیث صفاری ساخته شدهاست. به آن مسجد آدینه نیز گفته میشود، در شرق حرم شاهچراغ قرار دارد، بهنحوی که یکی از ورودیهای آن از داخل حیاط حرم شاهچراغ است.
کاوشهای باستانشناسی نشان میدهد این مسجد را روی بقایای عبادتگاهی قدیمی (احتمالا آتشکده) بنا کردهاند و حتی نقشهی بنای قبلی در طراحی مسجد تاثیرگذار بوده است. قدمت این عبادتگاه قدیمی به دورهی پیش از اسلام بازمیگردد؛ اما بهعلت محدودیت در کاوشها زمان دقیق آن مشخص نیست. ساخت بنای مسجد در دوران حکومت عمرولیث صفاری، دومین فرمانروای سلسلهی صفاریان یعنی بین سالهای ۲۶۵ هجری قمری تا 287 هجری قمری صورت گرفت. در طول حیات مسجد جامع عتیق شیراز ، بنای آن بارها مرمت شد که بسیاری از این مرمتها قدمت قابل توجهی دارند.
عمارت دیوانخانه شیراز
عمارت دیوانخانه قوام ملکی مربوط به دوره قاجار است و در شیراز، خیابان لطفعلی خان زند ـ محله قوام واقع شده است.
این عمارت یکی از ابنیه ارزشمند دوره زندیه درشیراز بشمار می آید که در نزدیکی ارگ کریم خانی واقع شده و در گذشته به عمارت دیوان خانه کریم خان زند مشهور بوده است.
عمارت دیوانخانه از تالاری بزرگ تشکیل شده که این تالار بر دو ستون چوبی استوار شده است البته پیش ازاین به جای این دوستون چوبی دو ستون سنگی قرار داشته که در زمان قاجاریه توسط آقا محمد خان قاجار به تهران منتقل شدهاند.
این بنا در دوره کریم خان زند به عنوان مرکز حکومتی و رسیدگی برامور اداری حکومت زندیه مورد استفاده بوده واز مهمترین ویژگیهای معماری این بنا میتوان به وجود نقاشیهای بسیار زیبا در تمام بدنه ساختمان، مقرنسکاریهای روی چوب و سنگ، مقرنسکاریهای گچی وحجاریهای روی سنگها با نقوش حیوانات و گیاهان اشاره نمود.
بنا 2 طبقه ساخته شده است و در حیاط آن یک حوض سرتاسری و یک حوض افقی در جلو شاه نشین به چشم می خورد. سبک معماری عمارت دیوانخانه همچون سایر بناهای دوره زندیه درونگرا است به گونها ی که ظاهر ساختمان ساده و فضای اندرونی مزین به انواع نقوش و تزئینات هنری است.
باغ نارنجستان قوام
بیشتر به نام باغ قوام شناخته میشود و در دوران حکومت ناصرالدین شاه، به حکم علی محمد خان (قوامالملک دوم) ساخته شد. مساحت این باغ 3500 متر مربع است و زیربنای ساختمانش حدود 940متر مربع است. در ضلع جنوبی سردری قرار دارد که به هشتی باز میشود و از طریق دو راهروی قرینه، شما را بهسمت حیاط هدایت میکند. در ضلع جنوبی خدمهها زندگی میکردند و بنای ضلع شمالی که یک زیرزمین و دوطبقه روی آن دارد، محل زندگی صاحبان آن و تشریفات اداری و پذیرایی از میهمانان بود. این بنا تالار آیینه، ستونهای مرمری، تالار شاهنشین و چند اتاق دیگر دارد و با آیینهکاری، شیشهکاری، نقشپردازی، منبتکاری، سنگتراشی، گچکاری و مقرنسکاری آذین داده شده است.
باغ از دو قسمت بیرونی (موزه نارنجستان) و اندرونی (خانه زینتالملوک) تشکیل میشود که به وسیله یک تونل با یکدیگر مرتبط هستند. این بنا بهعنوان دارالحکومه یا محل انجام امور سیاسی، نظامی و دیدار با نمایندگان دولتهای خارجی مورد استفاده قرار میگرفت. در سال ۱۳۴۵، بنای نارنجستان به دانشگاه شیراز اهدا شد و بین سالهای 1348 تا 1358 در اختیار موسسه آسیایی، تحت سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ، ایرانشناس معروف بود. مساحت مجموعه 3500 متر مربع است و ساختمانهای آن که در دو ضلع شمالی و جنوبی واقع شدهاند، زیربنایی معادل 940 متر مربع دارند. از دیگر بناهای مجموعه میتوان به حمام گچینه، حسینیه قوام، مکتبخانه قوام (خانه عراقیها)، اندرونی قوام (منزل زینتالملوک)، دیوانخانه قوام (نارنجستان) و حمام اختصاصی قوام اشاره کرد.
باغ ارم شیراز
یکی از زیباترین باغ های استان فارس و حتی کل کشور است و همه ساله گردشگران برای بازدید از زیباییهای تاریخی و محیط سرسبز آن، عازم شیراز میشوند. دقیقا مشخص نیست این باغ چه زمانی و به دست چه کسی بنا شده است. با این حال در سفرنامهها و کتابهای متعلق به قرن دهم و یازدهم هجری از باغ ارم یاد شده است. طبق اسناد تاریخی این باغ در دوران سلجوقی و آل اینجو وجود داشته است. کریمخان زند هم در دوران حکومتش دستور به مرمت و بازسازی باغ ارم داد. قشقاییها در دوران قاجار به مدت 75 سال صاحبان باغ ارم بودند و عمارتی در آن بنا کردند. پس از آن قجرها عمارتی دیگر در باغ احداث کردند که تا به امروز نیز پابرجاست.
در حال حاضر باغ ارم در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد و انواع گیاه و درخت از نقاط مختلف جهان در آن کاشته شده و مانند نمایشگاهی از انواع گلها و گیاهان شده است.
باغ دلگشا
باغ دلگشا یکی از باغهای تاریخی شیراز است که پیشینه آن به دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان میرسد و نخستین کلاه فرنگی ایران در این باغ به ثبت رسیده است.
مجموعه پاسارگاد
مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعهای از سازههای باستانی برجایمانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد در استان فارس جای گرفتهاست.
این مجموعه دربرگیرنده ساختمانهایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، ساختارهای دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری، محوطهٔ مقدس و تنگه بلاغی است.
پاسارگاد، پنجمین مجموعه ثبتشده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که در نشست یونسکو که در تیرماه سال 1383در چین برگزار شد به دلیل دارا بودن شاخصهای فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.کوروش پس از فتوحات فراوان در تاریخ ۵۲۶ پیش از میلاد به قبایل سکاها در آسیای مرکزی حمله کرد که متاسفانه در جنگ با ماساگتها (ماساگتها یکی از اقوام ایرانیتبار و یک تیرهی سکایی نیمه صحراگرد در آسیای میانه بودند) کشته (این روایت از هرودوت است و صحت آن چندان مشخص نیست) و در پاسارگاد به خاک سپرده شد.
موزه پارس یا عمارت کلاه فرنگی
موزه پارس در میان باغ نظر بنا شده است. این موزه به عنوان قدیمیترین موزه استان فارس شناخته میشود و آثار با ارزش بسیاری از ادوار مختلف تاریخی در خود جای داده است.عمارت کلاه فرنگی شیراز یا آرامگاه وکیل میان باغی سرسبز در شیراز قرار دارد و قدمت آن به دوران حکومت زندیان بازمیگردد. در دوران سلطنت زندیان از میهمانان و سفیران خارجی در این عمارت پذیرایی میشد و مراسمات رسمی و اعیاد مختلف را در آن برگزار میکردند. کریمخان زند وصیت کرده بود که پس از مرگ، او را در شاهنشین شرقی عمارت دفن کنند و به همین علت آن را آرامگاه وکیل نیز مینامند. در سال 1206 با دستور آقا محمدخان قاجار استخوانهای کریم خان به کاخ گلستان منتقل شد و در زمان پهلوی دوباره آن استخوانها را از کاخ گلستان به این باغ آوردند. عمارت کلاهفرنگی هشت ضلعی است و کاشیکاریهای بسیار زیبایی با نقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه و صحنههایی الهام گرفته از داستانهای کهن دارد. در سال 1315موزه پارس در عمارت کلاهفرنگی برپا شد و امروزه میتوانید در این موزه به تماشای اشیای مربوط به دوران ماقبل تاریخ و دوران اسلامی بروید. در این موزه آثار نقاشان مشهور دوره زندیه به چشم میخورد همچنین در محوطه بیرونی موزه پارس، سنگهای ازاره کاخ خورشید با نقوش شاهنامه وجود دارد
مسجد نصیرالملک
یکی از مساجد قدیمی شیراز است. این مسجد در محله گود عربان که در قدیم به محله اسحق بیگ معروف بوده واقع در جنوب خیابان لطفعلیخان زند و در نزدیکی شاهچراغ و در کوچهٔ نصیرالملک قرار دارد.
ارگ کریمخانی
ارگ در دورهی زندیه، بین سالهای 1766تا 1767میلادی و به عنوان مکانی برای زندگی کریم خان زند ساخته شد. در زمان سلسلهی پهلوی این مکان به زندان تبدیل شد و به همین خاطر آسیبهایی به آن وارد شد که البته امروزه تا حد زیادی ترمیم شده است.
خانه زینت الملک
خانه زینت الملک از آثار به جای مانده از دوران قاجار است و به دلیل سکونت زینت الملک قوامی، دختر قوام الملک چهارم، به این نام معروف است.سقف تمام اتاقهای این خانه از جنس چوب است که با نقاشیهایی تزئین شدهاند. خانه زینت الملک در مجاورت نارنجستان قوام شیراز قرار دارد و از طریق یک راهروی زیرزمینی به آن ارتباط دارد.
باغ جهان نمای
باغ جهان نما که یکی دیگر از جاذبه های گردشگری شیراز است و به عنوان قدیمی ترین باغ شیراز شناخته میشود. این باغ در خیابان حافظ واقعشده است. این باغ با مساحت 2/8 هکتار فضای سبز است. عمدهفضای سبز جهاننما را درختهای تنومند و کهن سرو و نارنج، شمشاد سبز، رزهفترنگ، بنفشه، اطلسی و گلهای داوودی تشکیل میدهد. این عمارت هشت ضلعی دارای 4 شاهنشین و اتاقهای دو طبقهای است که در میان شاه نشینها واقع شده است. پنجرههای چوبی این باغ بعد از مرمت و بازسازی توسط مالک خصوصی آن جای خود را به پنجرههای آهنی داده است. عمارت وسط این باغ مربوط به دورهی زند است. خیابان کشیهای اطراف عمارت ذکر شده به همراه درختکاریهای زیبا در سال 1185 هجری قمری به دستور کریم خان زند انجام گرفت. نمای عمارت کلاه فرنگی این باغ باشکوه بدون هیچ نقاشی و کاشیکاری بنا شده است.
تخت جمشید
بنای باشکوه تخت جمشید بیشک برترین بنای تاریخی شیراز است، این بنای عظیم در فاصلهی 57 کیلومتری شیراز قرار دارد و قدمت آن به 518 سال قبل از میلاد مسیح بازمیگردد. این بنای تاریخی به دستور داریوش، شاه هخامنشی ساخته شده است. براساس خشت نوشتهها و سنگ نوشتههای کشف شده در تخت جمشید، نام اصلی آن پارسه است. این نوشتهها که روی دیوار تچر و از زمان ساسانیان باقی ماندهاند، نشان میدهند که در آن زمان اینجا صد ستون نام داشته است. پس از خلق شاهنامه توسط فردوسی، جمشید پادشاه اسطورهای ایران باستان، جانشین سلیمان شد و ایرانیان گفتند شاهی که در اینجا بر روی تختها و روی دست افراد در سنگ نگارهها نشان داده شده است، جمشید بوده و اینجا را تخت جمشید نامیدند. اروپاییها هم به این مکان پرسپولیس میگویند که به معنای مرکز تمدن پارس یا شهر پارسیان است. ساخت تختجمشید که یکی از برترین بناهای تاریخی جهان است، در حدود دو هزار و پانصد سال پیش به دستور داریوش شروع شد و توسط جانشینان او ادامه یافت و تغییراتی در ساختمان اولیهی آن داده شد.
کلیسای شمعون غیور یا زند
به دوره پهلوی اول تعلق دارد و نام خود را از شمعون قانوی، حواری دهم که طبق روایتی قدیمی در ایران کشته شد، گرفته است. با رعایت جزئیات معماری ایرانی در ساخت بنا، این کلیسا یکی از زیباترین کلیساهای کشور به شمار میرود. سقف نمازگاه، طاق ضربی آجری است و با نقشههای مهندسی ریز و بسیار ظریف، به جای دریچه در همه قسمتها از پنجرههای رنگارنگ استفاده کردهاند؛ درها و پنجرههایی که در خانههای قدیمی شیراز بسیار میتوان دید. ساخت کلیسا در سال 1317پایان یافت و بانی و نخستین کشیش کلیسای شمعون غیور رالف نارمن شارپ، دانشمند و خاورشناس شهیر انگلیسی بود.
باغ دلگشا
مربوط به دورههای ساسانیان، صفویه و قاجار است. بیشترین درختی که در باغ دلگشا یافت میشود، درخت نارنج است. در ماه اردیبهشت و باز شدن شکوفههای زیبا، عطر و بویی دلانگیز فضای باغ را دلنشین میکند. عمارت موجود در وسط باغ را که قدمت آن به دوره زندیه بازمیگردد، به شیوه معماری کاخهای ساسانی شهر باستانی بیشاپور ساختهاند. این عمارت سه طبقه، دو درب ورودی در دو طرف ساختمان دارد و شامل یک تالار بزرگ بههمراه چهار شاهنشین میشود. ایوانی بزرگ و رو به استخر با دو ستون در طبقه میانی آن جای گرفته و پیرامون آن اشعاری از شوریده (شاعر عهد صفوی و از اهالی شیراز) با خط نستعلیق نوشته شده است. سقفهایی از چوب با گچبریهای زیبا به همراه آینهکاری و نقاشیهایی از رنگ روغن نیز به زیبایی این عمارت افزودهاند. در مقابل ساختمان عمارت حوض سنگی بزرگی جلب توجه میکند و آب باغ از چشمه قنات آرامگاه سعدی تامین می شود.
آرامگاه سیبویه
در محله سنگ سیاه شیراز قرار دارد، محل دفن دانشمند ایرانی، ابوبشر عمرو بن عثمان بن قنبر سیبویه مشهور به سیبویه شیرازی است. بنای امروزی آرامگاه او در سال ۱۳۵۳، توسط انجمن آثار ملی ایران ساخته شد. با طول هشت و عرض پنج متر، بنای آرامگاه از طاقنمایی تشکیل شده است که به کاشیهای معرق اثر هنرمندان خراسانی مزین شدهاند. شهرداری شیراز نیز در اطراف بقعه محوطه زیبایی را ایجاد کرده است.
غذاها و خوراکیهای خوشمزه شیراز را میتوان یکی از جاذبههای گردشگری این شهر محسوب کرد!
کلم پلو
یکی از غذاهای محلی شیراز است که مردم سراسر ایران آن را میشناسند و طبخ هم میکنند. این غذا از کلم قمری، برنج، پیاز، گوشت چرخکرده، آرد نخودچی و سبزی (شوید، تره، ریحان و ترخون) پخته میشود. این غذا به لحاظ ارزش غذایی هم کیفیت بالایی دارد و بسیار مغذی است. شیرازیها این غذا را با ماست و سبزیخوردن مصرف میکنند.
دوپیازه آلو
از دیگر غذاهای محلی شیراز است که از سیبزمینی، پیاز داغ، گوجهفرنگی، رب گوجهفرنگی و ادویه تهیه میشود. شیرازیها سیبزمینی را ابپز میکنند و بعد از پخت و خرد کردن، با پیاز داغ،گوجهفرنگی یا رب گوجهفرنگی و ادویه مخلوط میکنند. برخیها هم با گوشت خردشده هم دوپیازه را طبخ میکنند. این غذا جزو غذاهای آسان شیراز است و سریع حاضر میشود. این غذا میان شیرازیها طرفدار زیادی دارد.
شکرپلو
مردم شیراز با توجه به اقلیم منطقهی خود، غذاهای شیرین زیاد طبخ میکنند و دوست دارند. شکرپلو هم از جمله غذاهای خوشمزه شیرازی است و کسانی که به غذاهای شیرین علاقه دارند، میتوانند در شیراز از این غذا بچشند. در این غذا از برنج، شکر، زعفران و مغز پسته و بادام و خلال پوست نارنگی استفاده میشود.
قورمه به
قورمه به نیز یکی از غذاهای بسیار خوشمزهی شیرازی است. همان طور که گفته شد، مردم این خطه با توجه به اقلیم خود، غذاهای شیرین زیاد طبخ میکنند. در قورمه به از گوشت، به، شکر، زعفران، پیاز و ادویه استفاده میکنند. اگر شما هم فکر میکنید این غذا با ذائقهتان جور است، حتما سری به شیراز بزنید.
یخنی نخود
یخنی نخود هم غذایی منتسب به شیراز است و از گوشت، نخود، سیبزمینی، پیاز، نمک و زردچوبه تهیه میشود. در بیشتر نقاط ایران آبگوشت را به این روش تهیه میکنند.
لوبیاپلو
اغلب لوبیا پلو را با لوبیاسبز درست میکنیم اما شیرازیها به جای آن از لوبیا چشمبلبلی استفاده میکنند. لوبیاپلو از غذاهای اصیل و محلی شیراز است و از برنج، لوبیا چشمبلبلی، شوید، زعفران، داریچن و نمک و فلفل تهیه شده و به همراه گوشت مرغ یا گوشت چرخکرده سرو میشود.
رب پلو
از غذاهای شیرازی است که بدون نیاز به گوشت تهیه میشود. در این غذا از برنج، رب انار، گردو، کشمش، شکر و پیاز استفاده میشود. وجود رب انار و گردو در این غذا، ارزش غذایی آن را بالا برده است و در حین سادگی، مواد مورد نیاز بدن را تامین میکند. در شیراز این غذا به همراه سالاد شیرازی یا سبزیخوردن سرو میشود.
شیرازی پلو
جزو آن دسته از غذاهای شیرازی است که کمتر کسی ممکن است آن را دوست نداشته باشد. این غذای بسیار خوشمزه از برنج، مرغ، بادمجان، زعفران دمکرده، ماست، زرشک و نمک و فلفل تهیه میشود. به شما توصیه میکنم اگر به شیراز رفتید،
آب پیازک یا اشکنه
غذایی است که در سراسر ایران طبخ میشود اما در هر جا به شویهی مختلف. شیرازی از غذاهای محلی شیراز است و قدیمیهای این شهر هنوز هم این غذا را درست میکنند. در تهیهی این غذا از پیاز، تخممرغ، شنبلیله، نعناع خشک، نمک و زردچوبه استفاده میکنند.
هویج پلو
در منطقهی آذربایجان خورشت هویج هم پخت میشود اما با هویج پلوی شیرازی متفاوت است و جزو غذاهای شیرین این شهر محسوب میشود. در پلوی شیرازی از برنج، شکر، گوشت چرخکرده، زعفران، پیاز، دارچین و نمک تهیه میشود و طعم بسیار مطبوعی دارد.
کوفته هلوی
از دیگر غذاهای محلی شیراز است که در جای دیگری پیدا نمیکنید. گوشت چرخکرده، آرد نخودچی، تخممرغ، پیاز، هویج یا نرگسی مواد اولیه این غذا را تشکیل میدهند. این موارد را باهم مخلوط کرده و به اندازهی یک هلو از آن جدا کرده و مقداری پیاز داغ یا کشمش داخلش میگذارند و به شکل توپهای کوچک درمیآورند. این کوفتهها را سرخ کرده وسرو میکنند.
دمپختک عدس و کلم
کوفته گشنیز
لالک بادمجان
آش سبزی شیرازی
آش ماست
کاک شیراز
مسقطی
کلوچهی شیرازی
بادام سوخته
حلوای کاسهای
رنگینک
فالوده شیرازی
عرق بهار نارنج
اگر در فصل بهار بهخصوص اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به شیراز سفر کنید، تمام شهر را عطر بهار نارنج فرا گرفته است و برخی از باغهای شهر را برای برداشت بهار نارنج برای مدتی تعطیل میکنند. برای تهیهی عرق بهار نارنج، شکوفههای نارنج را جمعآوری کرده و آن را با دستگاه، تقطیر میکنند. البته خشکشدهی این گلهای معطر را در بازار و عطاریها برای تهیهی مربا یا دمنوش میتوان خریداری کرد. از دیگر فرآورده های این شکوفه های خوش عطر میتوان به مربا، شربت، چای بهار نارنج و... اشاره کرد.
عرق بیدمشک
بیدمشک درخت یا درختچهای از خانواده بید است که گلهایی به رنگ زرد دارد و در اواخر اسفند و اوایل فروردین گل میدهد و عمر گلدهی آن 15روز است. از این گیاه اسانسی خوش عطر تهیه میشود که درای خواص درمانی بسیار است. برای تهیهی عرق بیدمشک باید بعد از چیدن گلها حداکثر ظرف مدت 72 ساعت عملیات عرق گیری انجام شود و توجه داشت که قبل از باز شدن شکوفهها باید آنها را چید تا عرقی با کیفیت به دست آید.
عرق نسترن
نسترن گلی خوش بو و زیباست که از آن عرقی معطر و مفید تهیه میشود. اغلب در روزهای گرم تابستان برای آرامش و نشاط بخشی توصیه میشود.
گلاب میمند شیراز
گلاب یکی از عرقیجات معروف شیراز است که در میمند تهیه میشود و یکی از مرغوبترین گلابها در ایران است.
خاتمکاری
یکی از ظریفترین و زیباترین هنرهای دستی است انواع قلمدان، جعبههای تزیینی، گلدان، جای قاشق و چنگال، جعبههای دستمال کاغذی و سایر اشیای خاتمکاری شده
سفالگری
معرق کاری
ظروف و اشیای نقره
منبت کاری
قلمزنی
مینا کاری
شیشه گری
زیرانداز نمدی
گلیم و جاجیم و قالی
گیوه، پاپوش
ظروف و اشیای سرامیکی