زخم های دردناکی در آستر معده است. آنها نوعی بیماری زخم معده هستند.شایع ترین علت زخم ها استرس یا غذای فوق العاده ادویه نیست. اینها فقط مشکل را بدتر می کنند.
باکتری موجود در روده شما به نام Helicobacter pylori (H. pylori) اغلب باعث اینچنین زخم هایی می شود
بیماری دردناکی است که لذت غذا خوردن را از شما میگیرد و وقت و بیوقت با دردهای شدید و خفیف آزارتان میدهد. پزشکانی که در جستجوی عامل زخم معده بودند تا مدتها تصور میکردند عواملی مثل مصرف غذاهای تند، استرس، سیگار کشیدن و عادتهای تغذیهای غلط و مصرف بعضی از داروها تنها دلایل زخم معده هستند تا اینکه در سال 1982دانشمندان نوعی باکتری را در مخاط معده کشف کردند و متوجه شدند که این باکتری در معده بسیاری از افراد وجود دارد. آنها اسم این باکتری را «هلیکوباکتر پیلوری» گذاشتند.
رایج ترین علت زخم معده عفونتی است که از طریق باکتری هلیکوباکتر پیلوریایجاد میشود. علت دیگر آن مصرف طولانیمدت آسپرین و مُسکنهای دیگری نظیر ایبوپروفن ) و ناپروکسن سدیم است. استرس و خوردن غذاهای تند به زخم معده منجر نمیشوند ولی میتوانند علائم بیماری را تشدید کنند.
رایجترین علامت زخم معده سوزش معده است. اسید معده درد را بدتر میکند، همینطور معدهی خالی. با خوردن غذاهایی که اسید معده را کاهش میدهند یا با مصرف داروهای کاهشدهندهی اسید معده، میتوان درد ناشی از زخم معده را برطرف کرد، اما باید به یاد داشت که درد دوباره باز میگردد. این درد بین وعدههای غذایی و شبها شدت میگیرد.
تقریبا 3/4 مبتلایان به زخم معده اصلا علائمی ندارند. در موادر نادر، علائم زخم معده شدید هستند،
استفراغ معمولی یا استفراغ خونی (که به رنگ قرمز یا سیاه است)
خون تیره در مدفوع، یا مدفوع سیاه یا قیریرنگ
دشواری تنفس
حالت تهوع و استفراغ
کاهش وزن بیدلیل
تغییر اشتها
درمان زخم معده
بسته به علت آن متفاوت است. معمولا در طی درمان، اگر باکتری H.pylori وجود داشته باشد، باید آن را از بین برد و در صورت امکان مصرف آسپرین و مُسکنهای مشابه آن را کاهش داد یا قطع کرد و با داروهای دیگر علائم زخم معده را بهبود بخشید.
داروهایی که برای زخم معده تجویز و مصرف میشوند
داروهای آنتیبیوتیک برای کشتن باکتری
اگر باکتری H.pylori در دستگاه گوارش شما پیدا شود، پزشک ترکیبی از آنتیبیوتیکها را برای از بین بردن آن توصیه خواهد کرد. این آنتیبیوتیکها عبارتاند از: آموکسیسیلین ، کلاریترومایسین ، مترونیدازول ، تینیدازول، تتراسیکلین ولووفلوکساسین
مدت زمان مصرف این آنتیبیوتیکها برحسب محل زندگی شما و مقاومت بدنتان به آنتیبیوتیک متفاوت است. شما احتمالا به مدت دو هفته باید آنتیبیوتیک بخورید و داروهای دیگر را نیز مصرف کنید تا اسید معدهتان کاهش یابد. داروهایی که با آنتیبیوتیک مصرف خواهید کرد، بازدارندهی پروتون پمپ و شاید Pepto-Bismol خواهند بود.
داروهایی که مانع تولید اسید و تسریع درمان زخم معده میشوند
بازدارندههای پروتون پمپ با غیرفعال کردن قسمتهایی از سلول که اسید تولید میکنند، اسید معده را کاهش میدهند.این داروها هم شامل داروهای بدون نسخه هستند هم داروهایی که تنها با نسخه پزشک تهیه میشوند. از میان این داروها میتوان به این موارد اشاره کرد: اومپرازول ، لانسوپرازول، رابپرازول ، اسومپرازول و پانتوپرازول
مصرف طولانی مدت بازدارندههای پروتون پمپ بهخصوص با دُز زیاد، خطر شکستگی لگن، مچ و ستون فقرات را بالا میبرد.از پزشک خود بپرسید که آیا مصرف مکملهای کلسیم میتواند این خطرها را کاهش دهد یا خیر
داروهایی برای کاهش تولید اسید
داروهایی برای زخم معده
داروهایی که تولید اسید را متوقف میکنند و مسدودکنندههای هیستامین (H-2) نیز نامیده میشوند، میزان اسید معده دستگاه گوارش شما را کاهش میدهند و بدینترتیب زخم معده را بهبود میبخشند و روند درمان آن را سریع میکنند.
این داروها که هم بدون نسخه هم با نسخه قابل تهیه هستند، شامل رانیتیدین ، فاموتیدین ، سیمتیدین و نیزاتیدین هستند.
داروهایی که اسید معده را خنثی میکنند
پزشک شما ممکن است در رژیم دارویی داروهایی را برای خنثی کردن اسید معده بگنجاند. این داروها اسید معده را خنثی میکنند و سریعا میتوانند درد معده را نیز برطرف کنند. بسته به مواد اصلی به کار رفته در این نوع دارو باید دانست اسهال یا یبوست از عوارض جانبی مصرف این داروهاست.
داروهایی که از لایه داخلی معده و روده کوچک محافظت میکنند
در برخی موارد پزشک ممکن است داروهاییها تجویز کند که به محافظت از بافت لایهی داخلی معده و رودهی کوچک کمک کند.
از میان این داروها میتوان به سوکرالفات و میسوپروستل اشاره کرد.
زخم معده در بسیاری موارد بهخوبی درمان میشود. اگر علائم آن شدید و حاد باشند یا بعد از درمان باز هم علائم بهقوت خود باقی باشند، ممکن است پزشک آندوسکوپی مجدد تجویز کند تا سایر عللی را که موجب این علائم میشوند، پیدا کند.
زخم معدههایی که خوب نمیشوند اغلب زخمهای ارتجاعی نامیده میشوند.
دلایل بسیاری برای عدم بهبود زخم معده وجود دارد،
مصرف نکردن داروها مطابق دستور پزشک
برخی از انواع باکتری H.pylori که در برابر آنتیبیوتیکها مقاوم هستند
مصرف مداوم تنباکو
مصرف مداوم مُسکنها ازجمله آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسین سدیم (Aleve ،Anaprox و غیره) که خطر ابتلا به زخم معده را بالا میبرند
در موارد نادر، زخم معده میتواند بر اثر موارد زیر به وجود آید
تولید بیش از حد اسید معده، که اغلب در سندروم زولینگر–الیسون مشاهده میشود
عفونتی غیر از باکتری
سرطان معده
سایر یبماریها که منجر به بروز زخمهایی در معده و رودهی کوچک میشوند که شبیه زخم معده هستند، مانند بیماری کرون
درمان زخم معده معمولا علاوه بر مصرف آنتیبیوتیکهای مختلف، مستلزم از بین بردن عواملی است که ممکن است در روند درمان تداخل کنند.
اگر بر اثر زخم معده دچار مشکلی حاد نظیر خونریزی شدید یا پرفوراسیون (سوراخشدگی معده) شدید، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. هرچند امروزه به دلیل وجود داروهای مؤثر فراوان کمتر از گذشته به جراحی نیاز میشود.
علت زخممعده چیست؟
هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری متحرک و مارپیچ است و امروزه مهمترین علت زخممعده به شمار میآید. این باکتری اغلب در دوران کودکی و از طریق آب و غذا وارد بدن میشود و میتواند سالها در دستگاه گوارش بماند. حدود دو سوم جمعیت جهان این باکتری را در بدن خود دارند بدون این که دچار زخم معده شوند. در بعضی موارد این باکتری به لایه پوششی دستگاه گوارش آسیب میزند، قسمتهای آسیبدیده در معرض اسید معده قرار میگیرند و به زخم تبدیل میشوند. در شرایطی که این زخمها دیر درمان شوند، خونریزی، عفونت و التهاب در پی خواهند داشت.
نشانههای زخممعده کدامند؟
زخممعده همیشه با دردهای شدیدی همراه است. این دردها موقتی هستند و زمانی که معده خالی باشد شدیدتر میشوند. در نتیجه در بینِ وعدههای غذایی یا در طول شب بیمار درد را بیشتر احساس میکند. دردها میتوانند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشند. البته زخممعده غیر از درد، علائم دیگری هم دارد. از نشانههای زخممعده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
نفخ
تهوع
استفراغ
کاهش وزن بدون دلیل مشخص
مدفوع تیره و سیاهرنگ
سرگیجه
سختی تنفس
احساس خستگی بیدلیل
رنگ پریدگی پوست
استفراغی که دارای ذرات خونی است.
دل درد شدید
وقتی زخممعده شدید شود میتواند باعث خونریزی معده و روده شود. در چنین شرایطی باید به سرعت به پزشک مراجعه کنیم.
روشهای تشخیص زخم معده کدامند؟
زمانی که معده درد داشته باشیم، پزشک در طول معاینه علائم زخم معده را مورد بررسی قرار میدهد و درباره سوابق پزشکی و داروهای مصرفی پرسوجو میکند. در صورت داشتن نشانههای زخم معده باید آزمایشهایی انجام دهیم تا پزشکمان درباره وجود هلیکوباکتر پیلوری مطمئن شود. اگر آزمایشها حضور این باکتری را در معده تأیید کنند، پزشک دربارهی نوع داروی مصرفی و درمان زخم معده تصمیمگیری خواهد کرد. همینطور پزشک معالج ممکن است از اندوسکوپی برای تشخیص استفاده کند.
درمان زخم معده چگونه است؟
اگر زخم معده درست و به موقع درمان نشود ممکن است به سرطان معده منجر شود. بههمین دلیل با دیدن نشانهها باید فوراً به پزشک مراجعه کنیم تا داروی مناسب را برای درمان زخم معده تجویز کند. بهتر است در طول درمانِ زخم معده از غذاهایی که اسید معده را افزایش میدهند مانند ترشیجات حاوی سرکه پرهیز کنیم و خودسرانه از داروهای ضدالتهابی استفاده نکنیم؛ چون بعضی از همین داروها میتوانند به مخاط معده آسیب بزنند. مهمتر از همه با ارتقای سطح بهداشت و دسترسی به آب سالم، میتوانیم شاهد کاهش آلودگی به میکروب هلیکوباکتر پیلوری باشیم.
درمان جراحی
در موارد بسیار نادر، یک زخم پیچیده معده نیاز به عمل جراحی دارد. اگر پزشک شما تشخیص دهد که شما یک عفونت H. pylori ندارید، ممکن است دارو های کاهنده اسید معده را برای شما تجویز کند.
عوارض جانبی زخم معده یا زخم های گوارشی
خونریزی داخلی: خونریزی گوارشی ممکن است به علت خونریزی آهسته ای که منجر به کم خونی یا خونریزی شدید شود و ممکن است نیاز به بستری شدن یا انتقال خون داشته باشد. از دست دادن خون شدید می تواند استفراغ سیاه یا خونریزی یا مدفوع سیاه یا خونریزی ایجاد کند.
عفونت شکمی: زخم های گوارشی می توانند باعث یک سوراخ در دیواره معده یا روده کوچک شوند. در اثر این اتفاق شما در معرض عفونت جدی حفره شکم (پریتونیت) قرار دارید.
انسداد روده: زخم های گوارشی می تواند منجر به تورم، التهاب یا زخم شود که ممکن است عبور از غذا از طریق دستگاه گوارش را مسدود کند.
جلوگیری از زخم معده
اگر از دستور عمل های توصیه شده برای درمان زخم ها استفاده کنید، شما خطر ابتلا به زخم های گوارشی را کاهش می دهید.
رعایت بهداست فردی.
مشخص نیست که چگونه H. pylori پخش می شود، اما شواهدی وجود دارد که می توان آن را از فرد به فرد یا از طریق غذا و آب انتقال داد. شما می توانید از عفونت ها، مانند H. pylori، با شستن دست های خود با صابون و آب از خود در مقابل عفونت باکتریایی محافظت کنید.
خوردن غذاهایی که به طور کامل پخته شده اند
خوردن غذا های کاهنده اسید معده
ترک سیگار
خود داری از مصرف نوشیدنی های الکلی
رژیم غذایی سالم
کاهش استفاده از مسکن ها
اگر شما به طور منظم از داروهای ضد درد استفاده کنید که خطر ابتلا به زخم معده را افزایش می دهد، اقدام به کاهش آن کنید. به عنوان مثال، داروهای خود را با وعده های غذایی مصرف کنید.
با پزشک خود مشورت کنید تا کمترین دوز ممکن را پیدا کنید که هنوز هم درد را تسکین می دهد.
خوردن غذاهای تند
به تنهایی، این عوامل باعث ایجاد زخم نمی شوند؛ اما آنها می توانند زخم را شدیدتر و بحرانی تر کنند.
زخم معده چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص و درمان بستگی به علائم و شدت زخم شما دارد. برای تشخیص زخم معده، پزشک شما سابقه پزشکی شما را همراه با علائم و هر نوع دارو یا داروهای بدون نسخه که مصرف می کنید را بررسی کند. ممکن است برای تعیین عفونت H. pylori، ممکن است آزمایش خون، مدفوع داشته باشید. سایر آزمایش ها و روش های تشخیص زخم معده عبارتند از:
swallow barium: شما یک مایع سفید ضخیم (باریم) را می خورید که دستگاه گوارش فوقانی شما را پوشش می دهد. سپس پزشک می تواند از طریق اشعه ایکس روی معده و روده کوچک را بررسی می کند.
آندوسکوپی (EGD): یک لوله نازک و روشن از طریق دهان و داخل معده و قسمت اول روده کوچک قرار می گیرد. این تست به دنبال زخم، خونریزی و هر گونه بافت غیرطبیعی انجام می شود.
بیوپسی آندوسکوپی: یک قطعه بافت معده، جهت بررسی های بیشتر برداشته می شود.
درمان زخم معده
درمان بستگی به علت زخم شما دارد. اکثر زخم ها را می توان با مصرف دارو درمان کرد. اما در موارد نادر، ممکن است جراحی انجام شود. مهم است که به سرعت زخم را درمان کنید. اگر تست ها نشان دهند شما یک عفونت H. pylori دارید، پزشک شما ترکیبی از دارو را تجویز می کند. داروها شامل آنتی بیوتیک ها برای کمک به کشتن عفونت ها و مهارکننده های پمپ پروتون برای کمک به کاهش اسید معده می باشند. علائم زخم ممکن است به سرعت با درمان کاهش یابد. اما حتی اگر علائم شما ناپدید شود، باید هر داروی تجویز شده توسط پزشک خود را ادامه دهید. این امر مخصوصا با عفونت های H. pylori مهم است تا اطمینان حاصل شود که تمام باکتری ها از بین می روند.
Abidipharma