درمان ریشه (RCT) این روزها برای نجات دندان در حال خرابی معمول است. روش کانال ریشه شامل برداشتن عصب و پالپ از داخل دندان و به دنبال آن تمیز کردن و فرم دهی دندان است. این مرحله برای درمان آلودگی بافتهای نزدیک دندان و همچنین جلوگیری از تشکیل آبسه مفید است.
یعنی خارج کردن عصب یک دندان، تمیز کردن و شکل دادن به فضای کانال است و در آخر نیز جهت ممانعت از ورود میکروب و باکتری به عصب دندان باید دندان را پر و درمان ریشه که دندان را بدون عصب زنده داخل دهان داشته باشید
یک درمان موفقیت آمیز کانال ریشه شامل تشخیص دقیق و برنامه درمانی صحیح است. برای دستیابی به این هدف ، متخصصان ریشه باید آناتومی مناسب دندان ها و مورفولوژی آنها را بدانند. دندان تمیز و شکل گرفته و برای تکمیل روش از تکنیک پرکردگی مناسب استفاده شده است. با این حال ، مهر و موم اجازه رطوبت می دهد و این منجر به خرابی می شود. تحقیقات بعدی مشخص کرد که تمیز کردن و شکل دهی نامناسب منجر به پوسیدگی ضعیف کانال ها و خرابی RCT می شود.
همانطور که گفته شد روت کانال به آلوده یا عفونی شدن پالپ دندان گفته میشود و نیازمند درمان فوری است. درمان این مشکل نیز تمیز و خارج کردن محتویات زنده داخل ریشه دندان است.
در داخل دهان تعداد بسیار زیادی باکتری مفید و مضر قرار دارند که در شرایط عادی ضرری به ما نمیرسانند. اما اگر شخصی در دندان خود یک حفره عمیق داشته باشد یا ترک خورده، شکسته و لق باشد، بهترین فضا برای فعالیت و خرابکاری باکتری ها ایجاد میشود. باکتری ها از این شرایط استفاده کرده و راهی به سمت پاپ نرم و ریشه دندان پیدا میکنند تا آن را آلوده کنند. در نهایت باکتری ها باعث از بین رفتن خمیر می شوند. اگر باکتری بتواند به قسمت ها عمیق تر نفوذ کند میتواند باعث شکل گیری عفونت در استخوان فک شوند که این به مراتب جدی تر است. زیرا عفونت باعث ضعف استخوان و کاهش بافت استخوانی می شود. در نهایت عفونت ایجاد شده باعث متورم شدن رباط های اطراف دندان و دندان لق شدن آن میشود.
درمان ریشه معمولا بین یک تا سه جلسه نیز طول می کشد.
تمیز کردن کانال ریشه
ابتدا دندانپزشک هر آنچه را که درون کانال ریشه وجود دارد را حذف می کند. بیمار باید تحت بیحسی موضعی قرار بگیرد. سپس دندانپزشک متخصص یک سوارخ کوچک روی سطح دندن ایجاد میکند تا به پالپ دندان و ریشه دسترسی پیدا کند. دندانپزشک با دقت ابزار کوچکی را وارد سوراخ دندان کرده اقدام به خارج کردن بخش مرده یا بیمار مغز دندان میکند.
پر کردن ریشه کانال
دندانپزشک بخش هایی که خالی کرده با با دقت تمیز کرده. او اینکار را با محلول مخصوص شستش انجام میدهد. دندانپزشک اینکار را تا آنجا که حس کند ریشه دندان کاملا تمیز و ضدعفونی شده ادامه میدهد.
بعد از اتمام ضدعفونی و شستشوی ریشه، نوبت به مهر و موم کردن و بستن دندان و سوراخ ایجاد شده میرسد. برای اینکار از سمنت ها یا مواد پرکننده دیگر استفاده میشود. بعد از اینکه دندان مهروموم شد دیگر باید رسما آن را یک دندان مرده در نظر گرفت زیرا تمام محتویات ریشه که شامل اعصاب میشود دیگر وجود ندارد. در این شرایط بیمار هیچ دردی از جانب این دندان تجربه نخواهد کرد.
آماده سازی کانال با تمیز کردن و شکل دادن شروع می شود.
در حالی که دندان را نگه می دارید ، می توانید سوزش مانده های بافت را احساس کنید زیرا حذف کامل میکروارگانیسم ها به دلیل آناتومی و مورفولوژی دندان امکان پذیر نیست.
تمیز کردن دندان برای RCT برای تمیز کردن این تحریک کننده ها انجام می شود.
عواملی مانند انحنای کانال ، بی نظمی دیواره کانال ، پره ها روند تمیزکاری را کاملاً تحت تأثیر قرار می دهند.
شکل گیری برای از بین بردن موثر محتوای کانال و میکروارگانیسم های عفونی انجام می شود. بعد از فرم دهی ، دیواره های دندان براق و صاف می شوند.
درجه شکل دهی با توجه به بعد ریشه ، اندازه ماده اشباع ، روش اشباع و طرح ترمیم برآورد می شود.
هدف از فرم دهی دندان قبل از RCT این است
تمیز کردن را تسهیل کنید
برای دریافت پر کردن سه بعدی از فضای کانال ریشه
یک قیف مخروطی از دهانه کانال تا راس ایجاد کنید
در زمان جرم گیری دندان، از ابزار ها و دستگاه های زیادی استفاده می شود تا دندانپزشک بتواند به خوبی این عمل را انجام دهد و آسیبی به دندان ها و لثه فرد وارد نشود. برخی از دستگاه ها و ابزار های مفید برای جرم گیری دندان شامل
در جرمگیری دندان با ابزار اولتراسونیک، ارتعاشاتی صوتی بر روی دندان تابانده میشود که در کنار این ارتعاشات مقداری هم آب به روی دندانها پاشیده میشود تا رسوبات و تارتارهای روی دندان از بین برود.
سر این ابزار گرد ساخته شده است تا بتواند راحتتر جرمها و پلاکهای روی دندانها را بردارد، فشار آب هم میتواند به از بین رفتن رسوبات سست شده روی دندانها کمک کند.
این ابزار قابل تنظیم است و دندانپزشک با توجه به شرایط دندانهای بیمار قدرت و اندازه ارتعاشات آن را تنظیم میکند تا به دندانهای بیمار آسیبی وارد نگردد.
البته خیلی از متخصصان دندانپزشکی در هنگام استفاده از ابزار اولتراسونیک ابزار دستی جرمگیری دندان را هم که یک وسیله با نوک تیز میباشد را تواما با اولتراسونیک استفاده میکنند تا نتیجه موثرتری بگیرند.
دندانپزشک در ابتدای کار با استفاده از ابزار اولتراسونیک اقدام به حذف رسوبات و تارتارهای روی دندان میکند، بعد از اتمام کار در صورتی که مقدار کمی رسوب در حد یک نقطه مانده باشد با ابزار دستی آن را برمیدارد و دیگر از اولتراسونیک استفاده نمیکند.
گاهی هم برای جرمگیری کنارههای دندان که به لثه متصل است از ابزار اولتراسونیک استفاده میشود تا به لثه آسیبی وارد نگردد و به راحتی دندان شست و شو داده شود.
استفاده از ابزار اولتراسونیک برای جرمگیری دندان در مواردی مانندجرم گیری دندان کامپوزیت، جرم گیری لمینت دندان، جرم گیری ایمپلنت دندان، جرم گیری روکش دندان و یا جرم گیری دندان ارتودنسی، نسبت به روشهای دیگر مانند روش دستی درجه اطمینان بیشتری دارد چون به مینای دندان آسیبی وارد نمیشود.
روش اولتراسونیک هم روشی بدون درد میباشد اما روشی سطحی برای جرمگیری دندان است، بهتر است وقتی از این روش استفاده میشود
در گذشته تنها از ابزار های دستی برای جرم گیری دندان استفاده می شد. این ابزار شامل نوک، تنه و دسته می باشد که باید برای کار کردن با آن ها بسیار دقت کرد. نوک این ابزار باید تیز باشد تا کارایی لازم را داشته باشد. اگر نوک این ابزار کند شود حتما باید برای تیز کردن آن اقدام کرد. نوک این ابزار می تواند از جنس استیل و یا کاربید باشد. اگر نوک قلم ها مدور باشد آسیبی به بافت های لثه نخواهد زد و کارایی بهتری خواهد داشت. از جمله قلم های دستگاه های دستی می توان به قلم کج بیل، کورت و فورسپس جرم گیری دندان اشاره کرد. برای استفاده از این قلم ها باید با ملایمت رفتار کرد و از لبه ی لثه شروع و به سمت تاج دندان ادامه پیدا می کند.
لیزر علم نوینی است که متخصصان با استفادههای گوناگون از آن در درمان بسیاری از بیماری ها موفق عمل میکنند، لیزر میتواند هم جرمگیری معمولی دندانها را انجام دهد و هم به صورت عمقی این کار را انجام دهد.
در جرمگیری دندان با استفاده از لیزر به صورت عمقی در دندانپزشکی تمام رسوبات و تارتارهای موجود در زیر و روی دندان تا قسمت زیر لثه از بین میروند که ازمزایای جرم گیری دندان با این روش به حساب می آید، اما در نوع معمولی جرمگیری با لیزر فقط سطح دندانها و بین آنها پاکسازی میشود.
لیزر را هم میتوان به عنوان ابزاری برای جرمگیری دندان به کار گرفت و هم به عنوان ابزاری برای پیشگیری از آلوده شدن دندانها به حساب آورد.
متخصصان در هنگام استفاده از لیزر برای از داروهای بیهوشی استفاده نمیکنند چون یک روش بیدرد میباشد و فقط گاهی از یک بیحسی موضعی استفاده میکنند، این روش میتواند دندانها را تا هشت درجه سفیدتر کند.
به مرور زمان در اثر ایجاد آلودگی بر روی دندانها ، بافت لثه با دندانها از بین میرود و سبب عفونت و خونریزیهای مکرر میشود، بعد از انجام پاکسازی دندانها با استفاده از لیزر این بافت را با یک لیزر آبی دوباره مستحکم میکنند و ریشه ها را به لثه پیوند میزنند.
با این روش پاکتها به خوبی شسته میشوند و بعد به دقت با مواد خاصی پوشانده میشوند، و بعد از مدتی دوباره پاکتهای سالم ایجاد میشوند.
پرتو آبی که در روش جرمگیری با استفاده از لیزر استفاده میشود بعد از جرمگیری سبب تسکین درد در لثه و دندان میگردد، در این روش از مواد خاصی مانند ژل بلچینگ برای سفید کردن دندانها استفاده میشود.
در جرمگیری دندان با استفاده از لیزر لثه زودتر بهبود مییابد و بازسازی میشود، در هنگام استفاده از لیزر میتوان بافتهای آلوده و رسوب گرفته را برش داد و تمیز کرد و در اینجا هم نیازی به بیحسی نیست چون درد بسیار مختصری دارد.
در جرمگیری دندان با استفاده از لیزر از بروز آلودگی مجدد به مدت بیش از ده روز جلوگیری میشود، نکات مربوط به تغذیه بعد از جرم گیری دندان با استفاده از لیزر باید رعایت شود. به این منظور باید از خوردن غذاهای رنگی و چسبناک مانند چیپس، شکلات و ... خودداری کرد.
بعد از انجام تمام مراحل بالا برای اتمام کار یک پرتو هم به روی دندانها تابانده میشود تا عملیات محکمکاری انجام گردد.
بعد از اتمام جرمگیری دندان چون جرمها ریخته شده است دندان لق به نظر میرسد در صورتی که فاصله ایجاد شده میان دندانها و لثهها به دلیل برداشتن جرمها است.
مراحل انجام گیری جرم گیری دندان با لیزر به صورت زیر می باشد.
با استفاده از پروب باید عمق پاکت ها اندازه گیری شود.
باکتری ها و بافت های آسیب دیده به وسیله لیزر از بین می روند.
پاکت ها بعد از جرم گیری دندان، بسته می شوند.
ضد عفونی کردن دندان و دهان باعث بهبود یافتن سریع لثه ها می شود.
بعد از تمام این مراحل، پاکت های سالم به وجود می آید.
پاکسازی عمیق دندان یا جرمگیری و ترمیم ریشه یا SPR همه شبیه به هم کار می کنند.در حالی که SPR یک واژه تکنیکی می باشد، بسیاری از دندانپزشکان از آن با نام لثه تراپی یا درمان لثه، کنترل جینجیوال باکتریایی، یا ساب جینجیوال تراپی
در حال حاضر نیاز به پاکسازی عمیق دندان ها در جامعه بسیار زیاد شده است.با مسواک زدن عادی هم این مشکل حل نمی شود.
روش SRP یا درمان ریشه به طور خاصی calculus را از ریشه دندان ها، زیر خط لثه پاکسازی می کند.یا با متال اسکالر یا با یک اسکالر اولتراسونیک در ضمن Calculus که سخت می شود، به شکل پلاک دندان می شود.
بطور طبیعی به خاطر مانده های غذا و بزاق دهان شکل می گیرد.دستی هم باید از روی دندان ها از پاکسازی شود.
رویه بیماری پریودنتال یا لثه، در واقع پاکت های ایجاد شده بین بافت لثه و عمق دندان هایتان می باشد.همین به calculus اجازه می دهد که روی ریشه دندان در آینده رشد کنند.با گذشت زمان، این مورد باعث مشکل می شود.
التهاب دندان را در پیش دارد، یا تحلیل استخوان و در نهایت عفونت و از دست دادن دندان.
هدف از انجام SPR پاکسازی calculus از روی دندان ها می باشد.
به پاکت های ایجاد شده این امکان داده می شود که همچنان محکم روی دندان بمانند .
دندانپزشک خوبمان در درمانگاه دندانپزشکی غرب تهران هدف درمان این بیماری البته بدون انجام SPR را دارد.
با اینکه SPR به تنهایی جادو نمی کند، اما به هر حال در مواردی بیماری لثه به آن نیاز پیدا می شود. معمولا هر سه ماه نیاز به بررسی این بیماری می باشد، فکر کنید بین پاکسازی عمیق و مراقبت های روزانه می باشد.
بهترین نتیجه از درمان تان را بگیرید، آسیبی به احتمال زیاد نمی بینید، اما شاید به آن اندازه ای که باید بهره نمی برید.تفاوت این درمان ها بسته به توضیحاتیست که هرکدام از این درمان ها دارند.